Het is september 2020 wanneer ik mijn rondje fiets langs Zeeuwse plekken die veel betekenden tijdens de 2e Wereldoorlog.
Het is een alternatieve tocht voor stichting 18 september, want ja, de coronamaatregelen worden weer aangescherpt.
De opbrengst van deze tocht wordt dat jaar gedoneerd aan ‘Zomerrust’ in Srebrenica.
Mijn tocht voert mij langs bekende en minder bekende plekken, een van de minder bekende plekken is het kruis in de duinen te Valkenisse. Dit verzetsmonument werd opgericht ter nagedachtenis van zes verzetshelden, die tegen het einde van WOII standrechtelijk werden geëxecuteerd door de Duitse bezetters.

Bij mijn bezoek blijkt het kruis in nog slechtere staat dan tijdens een eerder bezoek. Voordat ik het weet bied ik mijn hulp aan bij de Gemeente Veere, ik ga het kruis maken zodat de geschiedenis bewaard blijft. Een simpel plan welk naar later blijkt bijna een één op één kopie is van de maker van het oude kruis.

Het is ongelooflijk wat hierna gebeurd want het kruis wordt door een school gemaakt, een infobord door een sociale werkplaats, de gemeente Veere ondersteunt direct alles, er komt een docu en zelfs een boek. Kortom het is overweldigend en al snel ben ik leider van een project in plaats van een maker.

In de periode die volgt, werken wij gestaag aan een plan. Het kruis en het infobord, daar heb ik geen kind aan dit wordt door de professionals keurig opgepakt. Een grotere uitdaging is het vinden van de betrokken familieleden, uiteindelijk vind ik pas anderhalve maand voor de plaatsing de laatste familieleden. Het is ook dan pas dat de laatste puzzelstukjes op zijn plaats vallen. Eindelijk is er dankzij de gemeente Zelzate, waarvan drie uit deze Belgische gemeente komen, zijn burgemeester en Belgische veteranen een plek gevonden voor het oude kruis. Het oude kruis wat de zware elementen niet meer kon weerstaan maar wel nog heel goed een waaardige rol kan spelen. Het monument krijgt nu een nieuwe missie in Zelzate, ook hier gaat het verhaal van de zes verteld worden.

Het is 11 september 2021, 77 jaar geleden stopte hier het leven van André, Albert, Yvan, Willem, Andries. Johan werd op dezelfde plek op 19 september geëxecuteerd.
Mijn maatjes van L.O.D en Veteranen Zeeland gaan het nieuwe kruis samen met nabestaanden naar boven brengen. Het  180 kg zware kruis gaan wij handmatig omhoog brengen, zo’n 49 meter hoog door zeer ruig terrein. De sfeer is fantastisch, ja bijna magisch. Iedereen beseft dat zij vandaag onderdeel zijn van een dag die ze nooit gaan vergeten. Het is zonder twijfel een van de meest bijzondere dagen die ik meemaak en hoop dat de zes ons op een of andere manier kunnen zien.

Gestaag beginnen wij aan onze tocht en zonder problemen brengen de mannen het kruis naar boven. Toeschouwers zijn onder de indruk wanneer het nieuwe kruis neergelegd wordt naast het oude.
Familie van de slachtoffers beginnen met het uitgraven van het oude kruis, het is echt een project van saamhorigheid en symboliek, zodra het kruis vrij gegraven is trekken wij deze gezamenlijk uit het gat.

Als een geoliede machine wordt al snel het nieuwe kruis onder toeziend oog geplaatst. Wanneer het kruis staat verwijderd de kleinzoon van een van de Belgische slachtoffers de folie van het naamplaatje. Deel 1 is afgerond! Het kruis staat hopelijk net als het vorige ruim 40 jaar als waker van een van de verschrikkelijkste episodes in onze geschiedenis. Volgende week deel 2 ‘Got your back’ en tevens mijn laatste blog voor 2021, in januari 2022 keer ik dan terug met een maandelijkse blog.