Wie ooit werkzaam is geweest bij defensie, weet dat humor een kenmerk is van de organisatie. Zeker bij de infanterie wordt er wat afgelachen.
Humor is dan ook een gereedschap om met bepaalde spannende gebeurtenissen om te gaan.
Door om bepaalde zaken te lachen, kun je ze beter relativeren en een plek geven.
Er is echter een keerzijde aan deze en dat is het ‘mogelijk’ ontbreken van een moreel kompas.
Een of meerdere personen of een systeem dat de grens bewaakt van tot hoever het grappig blijft en op welk punt die grens wordt overschreden. Geen mens zal ooit bewust beginnen met het schaden van een ander, maar zodra dit begint ontstaat er gif in een groep, die zich nauwelijks meer laat reinigen.

Tijdens mijn actieve dienstperiodes zijn er weleens grappen voorbij gekomen waarvan ik toen en nu zeker mijzelf bewust was/ben dat ze over de grens gingen.
Maar wat doe je ermee?

In de Sterker van deze maand stond een bijzonder interessant artikel over sociale veiligheid en dat een thema is waar de organisatie zich de laatste jaren in heeft vast gebeten. In dit artikel kwamen ook andere zaken naar voren dan uit de hand gelopen humor. Afwijken van en het gebrek van acceptatie vanuit de groep, seksualiteit, een afwijkende mening hebben en vooral de angst om zaken te benoemen. Als ik dan lees hoe er gewerkt wordt aan het thema sociale veiligheid, dan maakt mij dit best trots. Het is een lastig thema en je bent jezelf er niet altijd bewust van dat je de ander een sociaal onveilig gevoel geeft, maar zodra de veiligheid ontstaat om zaken te benoemen, ben je al met de oplossing bezig.
Uiteindelijk is dit ook in het belang van defensie zelf, want het gebrek aan sociale veiligheid binnen een groep kan het slagen van een vredesmissie op het spel zetten.

Wat ook in het artikel voorbij komt is dat er heel anders om wordt gegaan met het maken van fouten dan voorheen. Liep je vroeger de gedegen kans om flink af te worden gezeikt als je iets verkeerd deed? Tegenwoordig probeert men samen te kijken hoe je het beter had kunnen doen.
Alles om te zorgen voor een organisatie die sociaal veilig is, gericht op het gezamenlijk behalen van doelen. Tenslotte is dat ook waar het om draait, alleen door elkaar positief te versterken kun je een positief resultaat halen.

Het is overigens niet iets dat alleen binnen defensie speelt. Overal waar mensen samen werken, bestaat het gevaar van sociale onveiligheid. Dat defensie hier op deze wijze mee bezig is, geeft hoop en moed. Tenslotte, goed voorbeeld doet goed volgen.