Jaarlijks zie je ze voorbij komen. Bij de nationale Dodenherdenking, op Bevrijdingsdag, Nationale Veteranendag en bij tal van andere gelegenheden. Trotse oude mannen, die decennia geleden hun leven in de waagschaal zetten om Europa te bevrijden. Tijdens die tocht door Europa verloren ze al maten en naar mate de jaren verstreken, zijn hun aantallen minder en minder geworden.
Kameraden die in zijn gehaald door de tijd.
Toch zie je vooral de trots. Om hun bijdrage aan vrede en veiligheid.
Hoe hun leven er nadien ook uit heeft gezien, hun veteraan zijn is de bindende factor geworden. Een houvast voor het leven.
De Libanon veteraan is ook de jongste niet meer. Sterker, de meesten van hen ruiken reeds aan hun pensioen of genieten daar al van. Het is een generatie die meer en meer bezig is met het uitdragen van het veteranen gevoel.
En dan is er de groep ‘jonge’ veteranen, waar ik mijzelf met mijn 43 jaar toch ook bij schaar. Mensen die pakweg vanaf begin jaren 90 tot nu deelnamen aan een missie.
Veel van ons zijn nog zo bezig met onze gezinnen, onze carrière, andere zaken, dat we nog niet altijd bezig zijn met het veteraan zijn. Het is er, meer niet.
Toch geld ook voor de jonge veteraan dat we vaak trots zijn.

De ene missie is de andere niet en niet bij iedere missie is het resultaat even succesvol, dus het gevoel evenredig positief. Soms wordt pas veel later duidelijk dat het zinvol was, soms nooit.
Wat ons desondanks bindt is dat we op een zeker moment kozen voor Defensie en voor deelname aan een uitzending. Een keuze waarbij duidelijk is dat je leven in gevaar kan komen, maar die je nam om een bijdrage te leveren aan vrede en veiligheid.
Een terechte trots dus. Toch zeg ik bewust ‘vaak’ en niet altijd.

Zo’n beetje vlak voor de zomer werd me de stelling voor gelegd: Terecht en goed om trots te zijn, maar is er ook ruimte voor veteranen die soms, maar vaak ook nooit, laat staan trots over hun diensttijd vertellen. Veteranen die verdwaald zijn en bij wijze van spreken onder een brug wonen en niet weten hoe ze er ooit uit moeten komen? Mensen die zo in de knoop zitten met zichzelf, dat zij er niet meer toe in staat zijn om hulp te vragen.
Wie kijkt er om naar de onzichtbare veteraan? Naar de veteraan die zichzelf verloor in een ver en vreemd land? Wie kijkt er om naar de veteraan die meer moest verwerken dan een mens dragen kan? Wie staat stil bij de veteraan die de ogen niet kan sluiten, zonder bloedvergieten, haat, razernij, wanhoop en ellende te zien?
Er zijn tegenwoordig veel plaatsen waar je als veteraan terecht kunt met psychische problemen, maar hoe bereidwillig je ook bent om te helpen. Dat begint pas als er hulp gevraagd wordt.

Praten met een trotse veteraan is relatief eenvoudig. Herkennen wanneer een veteraan verdwaald is of dreigt te verdwalen is een ander verhaal.
Respect voor iedereen die zich inzet voor deze groep mensen.